a
(Part Vb Rel Direct)

Eachtraíonn Caoilte scéalta éagsúla faoin saol a bhí ag Fionn agus ag na Fianna. 🔊

Tugann dúshlán Fhinn agus socraíonn siad rás idir an t-eachtrannach, Caol Mac an Iarainn, agus an laoch ba fhearr a bhí ag na Fianna. 🔊

Dúirt an strainséir seo go dtabharfadh féin faoin rás a bhí le dul ó Shliabh Luachra na Mumhan go Binn Éadair. 🔊

Insíonn an scéal greannmhar seo faoi na heachtraí a bhain díobh le linn an ráis. 🔊

Faigheann siad amach sa deireadh gurbh é Manannán Mac Lir, Dia na farraige de chuid Tuaithe Danainn, an a tháinig i gcabhair ar na Fianna. 🔊

Athchóiriú ar an leagan den scéal a bhí ag Niall Ó Domhnaill atá anseo (Seanchas na Féinne, Oifig an tSoláthait, 1942). 🔊

"Greann a d'fhág ár saol suáilceach", arsa Caoilte. 🔊

aonaigh agus oireachtais a bhí ag na Fianna i mBinn Éadair. 🔊

Nuair a bhuail port tháinig gaiscíoch mór amháin amach asti le crann a shleá agus léim isteach ar ghealghaineamh na trá. 🔊

"Ní fhacamar an ghaiscíoch riamh nach raibh fear sna Fianna a chloífeadh é," arsa Conán Maol. 🔊

"Níl agatsa ach glór amadáin," arsa Caol an Iarainn, "agus mbeadh a raibh sna Fianna riamh in éineacht lena bhfuil ann faoi láthair, bhfaighfí fear ina measc a chloífeadh mise. 🔊

"An bhfuil aon laoch agaibh a sháródh sa rásaíocht ?" 🔊

Ba chosúil le crann seoil loinge gach cos den chos a bhí faoi agus ba chosúil le taobh báid gach bróg den bhróg a bhí air. 🔊

Bhí crios dóibe in íochtar a chóta lachtna agus raibh aon choischéim dar shiúil nár bhuail an t-íochtar dóibe mar a bheadh tonn ar chúl a chosa é agus raibh aon uair mbogfadh a bhróga nach gcuirfeadh bairille puitigh suas lena mhása. 🔊

Nuair a d'fhill siad ar Bhinn Éadair bhailigh iomlán na bhFéinne thart ar Bhodach an Chóta Lachtna le hiontas agus dúirt Caol an Iarainn nach náireodh é féin ag coimhlint lena leithéid de bhodach smeartha. 🔊

Ach rinne an Bodach gáire garbh a chuir fearg air agus ansin d'aontaigh dul sa rás leis ó Shliabh Luachra na Mumhan go Binn Éadair. 🔊

"Maith go leor," arsa an Bodach, "déanfaidh mise bothán dom féin, ach is fada amach a bheidh an nach gcabhróidh liom". 🔊

Nuair a d'fhill bhí an fheoil rósta. 🔊

D'imigh Caol an Iarainn go tromchosach sa rás agus eagla air faoin neamhshuim a rinne an Bodach de. 🔊

D'éirigh Bodach an Chóta Lachtna nuair a bhí a dhóthain codlata aige. 🔊

Chuir cnámh na muice i mbinn a chóta agus d'imigh leis sa tóir ar Chaol an Iarainn mar a bheidh gaoth fhuar na Márta ag teacht ón gcnoc. 🔊

Chrom ansin ar na driseacha a bhí ar an thaobh den bhealach agus bhí ag ithe sméar go dtí gur tháinig Caol an Iarainn suas leis. 🔊

D'imigh leis ansin mar a bheadh gaoth fhuar na Márta ann agus dhearna stop staonadh gur shroich mullach cnoic a raibh Binn Éadair le feiceáil uaidh. 🔊

Chrom ansin ag baint sméar agus nuair a bhí a dhóthain ite aige bhain a chóta de, d'fhuaigh an t-íochtar go ndearna sac de agus líon go béal é le sméara dubha. 🔊

Nuair a bhí sin déanta aige bhí smeartha ó bhonn go baitheas le sméar. 🔊

Bhí fear faire amuigh ag Fionn ó mhaidin le scéal a thabhairt chuige a luaithe is a d'fheicfeadh na reathaithe ag teacht. 🔊

Nuair a chonaic an fear dubh ag teacht i mbéal an chnoic agus sac an chóta lachtna ar a ghualainn rith go Fionn á go raibh Caol an Iarainn ag teacht agus an Bodach marbh leis. 🔊

"Culaith airm agus éide don a bhéarfaidh scéal níos fearr sin chugainn," arsa Fionn. 🔊

Ansin thug cos i ndeireadh na loinge agus chuir seacht léige i bhfarraige í. Ar filleadh do Bhodach an Chóta Lachtna ón trá las gaoth agus grian ina thimpeall agus d'aithin Fionn agus na Fianna gur Manannán Mac Lir a tháinig i gcabhair orthu. 🔊

Frequency index

Alphabetical index